Broszura ta stanowi wznowienie odczytu wygłoszonego przez prof. Feliksa Konecznego w 1927 r. na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Wybitny krakowski uczony prezentuje w nim swoją tezę, iż „nie można być cywilizowanym na dwa sposoby”, odnosząc ją do dziejów Rzeczypospolitej. O ile geograficznie nie przestaniemy być pomiędzy Wschodem a Zachodem, o tyle pod względem cywilizacyjnym wcale tak być nie musi. Polska powinna – zdaniem historyka – stanowczo skierować się ku Zachodowi, albowiem w dążeniu do syntezy cywilizacyjnej zachodnio-wschodniej kryje się dla naszego kraju „nicość kulturalna i nicość polityczna”.
O autorze:
Feliks Karol Koneczny (ur. 1 listopada 1862 w Krakowie, zm. 10 lutego 1949 w Krakowie) – polski historyk i historiozof, bibliotekarz, krytyk teatralny, publicysta, twórca oryginalnej koncepcji cywilizacji.
W 1889–1890 prowadził badania w Archiwach Watykańskich. Po powrocie pracował naukowo w Archiwum Akademii Umiejętności. Następnie pracował w bibliotekach Akademii Umiejętności i Uniwersytetu Jagiellońskiego (1897–1919), jednocześnie działał m.in. w Klubie Słowiańskim, Towarzystwie Szkoły Ludowej i Uniwersytecie Ludowym.
Od 1919 r. pracował na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie jako zastępca profesora, gdzie habilitował się w 1920 r. pracą Dzieje Rosji do r. 1449. W 1922 r. uzyskał tytuł profesora. W latach 1922–1929 kierował katedrą historii Europy Wschodniej[10]. W tym okresie współpracował z takimi czasopismami jak Kwartalnik Historyczny, Przegląd Powszechny, Ateneum Wileńskie, Ateneum Kapłańskie, Muzeum, Tęcza.
Po osiągnięciu wieku emerytalnego Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego dwukrotnie przychyliło się pozytywnie wobec prośby Rady Wydziału Humanistycznego, by Koneczny mógł wykładać. W 1929 takiej zgody nie udzielono i profesor przeszedł na emeryturę. Filister honoris causa korporacji akademickiej Conradia.
W czasie II wojny światowej w górnej części domu, w której mieszkał Koneczny, dokwaterowano rodziny niemieckie. Po wkroczeniu Armii Czerwonej zamieszkała tam Helena Blum. Po wojnie zarejestrowany na Uniwersytecie Jagiellońskim, lecz bez prawa prowadzenia działalności dydaktycznej, w latach 1946–1948 publikował liczne artykuły poświęcone głównie kwestiom samorządu i historii gospodarczej w „Niedzieli” i „Tygodniku Warszawskim”.
Zmarł 10 lutego 1949 roku w Krakowie, pochowany w dwa dni później w grobowcu rodzinnym na Cmentarzu Salwatorskim.